Платон “Хуулиуд” бүтээл, түүний эрх зүйн социологид оруулсан хувь нэмэр

Платон Хуулиуд

0:00

Платоны “Хуулиуд” бол хууль, улс төр, нийгмийн хоорондын харилцааг судалсан суут бүтээл юм. Түүний “Төр улс” алдартай бүтээлд хамгийн тохиромжтой төрийг харуулсан бол, “Хуулиуд” бүтээлд Платоны хуулийн тухай үзэл бодол илүүтэй тусгагдсан ба хууль тогтоомж, засаглалын талаар илүү бодитой, нарийвчлан судалсан. Эрх зүйн социологийн үүднээс авч үзвэл уг бүтээлд нийгмийн дэг журмыг сахих хувь хүний зан төлөвийг бүрдүүлэхэд хуулийн гүйцэтгэх үүргийг онцолжээ.

Хууль тогтоомж ба засаглал

Платон “Хуулиуд” бүтээлдээ Магнези гэх хот - улсын эрх зүйн хамгийн тохиромжтой тогтолцоог тодорхойлсон. Тэрээр засгийн бүтэц, шударга ёс, хууль тогтоох үйл явц, иргэдийн гүйцэтгэх үүрэг зэрэг засаглалын янз бүрийн асуудлыг авч үзсэн. Платон Магнезийн хуулиудын дагуу шударга ёсны зарчмуудыг баримталдаг эв найртай, ариун журамтай нийгмийг бий болгохыг эрмэлзжээ.

Боловсрол ба ёс суртахууны төлөвшил

“Төр улс”-тай адил “Хуулиуд” бүтээлд ариун журамт иргэнийг төлөвшүүлэхэд боловсрол чухал гэдгийг онцолсон. Платон ёс суртахууны үнэт зүйлс, иргэний ариун журам, төрийн өмнө хүлээсэн үүргээ ухамсарлахуйц хүмүүжлийн тогтолцоог бий болгохыг дэмжсэн байдаг. Боловсрол нь хотын тогтвортой, сайн сайхан байдлыг хангах, мөн оршин суугчдын зан чанарыг төлөвшүүлэх чухал хэрэгсэл гэж үзжээ.

Нийгмийн дэг журам дахь хуулийн үүрэг

Платоны “Хуулиуд” бүтээлд хуулийн үүргийг нийгмийн дэг журмыг сахиулах, хүний зан үйлийг зохицуулах үндсэн хэрэгсэл болохыг онцолсон байдаг. Тэрээр хуулиуд нь нийгмийн ёс суртахууны зарчим, үнэт зүйлсийг тусгаж, ариун журамтай зан үйлийг удирдан чиглүүлж, муу муухайгаас урьдчилан сэргийлэх ёстой гэж үзжээ. Платон, хуулиудыг хэрэгжүүлэх замаар хот дахь шударга ёс, эв найрамдал, нийтлэг сайн сайхныг дэмжинэ гэжээ.

Философич - хамгаалагч ба хууль тогтоогчид

Философич - хаадын тухай тодорхой өгүүлээгүй ч, хууль боловсруулж хэрэгжүүлэхэд ухаалаг удирдагчдын чухлыг онцолсон. Платон Магнезийн асран хамгаалагчид болон хууль тогтоогчид оюуны мэдлэг ба ёс суртахууны шударга байдлыг аль алиныг нь эзэмшиж, хууль тогтоомж нь шударга ёсны зарчим, олон нийтийн ашиг сонирхлыг тусгасан байх ёстой гэж үзжээ.

Ардчиллын шүүмжлэл

“Хуулиуд” нь ардчиллын тухай шүүмжийг агуулдаг бөгөөд үүнийг Платон, ёс суртахууны доройтолд өртөмтгий тогтворгүй байдал гэж үзжээ. Тэрээр ардчилсан дэглэмүүд нь демагогизм[1], бүлэглэл, олонхын дарангуйлалд өртөмтгий байдаг бөгөөд шударга ёс, нийтийн сайн сайхны зарчмыг баримталж чаддаггүй гээд. Засаглалын тухай алтернатив үзэл баримтлалыг дэвшүүлж, ардчиллын хор уршгаас хамгаалах хамгаалалт бол, хууль дээдлэх ёс, философич - хаадын мэргэн ухаан хэмээн онцолсон байдаг.

Эртний Грекийн улс төрийн сэтгэлгээний хамгийн чухал бүтээлүүдийн нэг “Хуулиуд” нь шударга ёсны мөн чанар, засаглал дахь хуулийн үүрэг, эрх баригчид болон иргэдийн хоорондын харилцаа зэрэг асуудлыг хөндсөн эрх зүй, улс төрийн онолын нарийвчилсан судалгаа юм. Уг бүтээл нь улс төрийн сэтгэлгээний түүхэнд чухал ач холбогдолтой бүтээл бөгөөд хууль, улс төр, нийгмийг сонирхдог эрдэмтдийн дунд мэтгэлцээн, хэлэлцүүлгийг өрнүүлсэн хэвээр байгаа нь агуу гэдгийн нотолгоо билээ.

Ж.Танан

Зүүлт тэмдэглэл

[1] Демагогизм гэдэг нь үндэслэлтэй аргумент ашиглахын оронд жирийн хүмүүсийн хүсэл, өрөөсгөл үзлийг давах гэсэн улс төрийн үйл ажиллагааг хэлнэ.

Платон “Хуулиуд”

#LawyerBirdie #ХуульчШувуухай #ЭрхЗүйнБлог #ЭрхЗүй #ЭрхЗүйнСоциологи #ПлатонХуулиуд #Платон #Хуулиуд #Демагогизм #Ардчилал #ЁсСуртахууныДоройтол #ОлонхынДарангуйлал #ШударгаЁс #НийтийнСайнСайхан #Засаглал #ҮзэлБаримтлал #ХуульДээдлэхЁс #Философич #ХаадынМэргэнУхаан #ЭртнийГрек #УлсТөрийнСэтгэлгээ #ХуулийнҮүрэг #ЭрхБаригчид #Иргэд #УлсТөрийнОнол #Судалгаа #УхаалагУдирдагчид #Магнези #ЭвНайрамдал #НийтийнАшигСонирхол #ЁсСуртахууныҮнэтЗүйл #ИргэнийАриунЖурам #ТөрийнҮүрэг